Kapitalist devletlerde, doğal afetlere toplumun fiziksel hazırlığı, hâkim sınıf olan burjuvazinin ekonomi politik tercihleri ile oluşturulur. Burjuvazi, sermayenin hareketini, en ‘rasyonel’ gördüğü noktalara yönlendirir ve bu ‘rasyonalitenin’ çerçevesi fiziksel yıkım olasılığını içeriyorsa, yıkım riskini yani sermaye ve servet kaybı riskini de göze alır. Sermaye birikimi yetersiz olan ve teknik teknolojik gerilikleri yüzünden, tasarruf oranı olarak ifade edilen toplumsal artı değer…
Yazılarn yazarı: “Alper Öztaş”
Kıvılcımlı’nın ‘Hegel ve Felsefe Notları’ adlı kitabında hem kuramsal bilgiye verdiği önemi hem de Marksist kuramı kavrayış şeklini görebilmemiz mümkün olmaktadır. Marksist mücadelesi için gereksindiği kuramsal düzleme verdiği bu önem, döneminin değil, bu günün birçok Marksist yapılanmasının bile üstünde olmakla birlikte, bu kuramsal çabası içinde doğru bir çözümlemeye ulaştığının söylenmesi ise pek mümkün değildir. Politik mücadelesi için ihtiyaç duyduğu bilimsel…
Haluk Gerger, Anti-Marksist Devrimcilik kitabına “iddiam odur ki, Marx ve Engels’in zamanında çok mücadele ettikleri ve yenilgiye uğrattıkları bu zihniyet daha sonraları Marksist hareket içine sızmış, bazı dönemlerde ve yerlerde hegemonik bir konum dahi elde edebilmiştir. Temel tezim ise, kendisine karşı yabancı öğelerden arındırıldıktan sonra Marksizmin devrimci dinamiklerinin sağlıklı temellerle yeniden harekete geçirilebilmesinin yolu, bu zihniyet ile hesaplaşmaktan geçmektedir”[1] diyerek…
Bu yazı 17 Ekim’de bu sitede yayınlanan Yener Orkunoğlu’nun Diyalektik materyalizmi savunmak, ama nasıl! adlı makalesi üzerine kaleme alınmıştır. Öncelikle Orkunoğlu’nun, Engels’in diyalektik olmadığı saptamasını yapmasını sağlayan yansıma teorisi tarifi üzerine birkaç söz söylenecektir. Bu ana başlıktan sonra da Orkunoğlu’nun yazısının içerdiği diğer başlıklar kısaca ele alınmaya çalışılacaktır. Orkunoğlu’nun eleştirilerin üstünden atlayan tavrı nedeni ile daha önceki iki yazımızın içeriği…
Yazımızı, 27 Eylül’de bu sitede yayınlanan Yener Orkunoğlu’nun Engels ve Felsefenin Küçümsenmesi adlı makalesi üzerine kaleme alıyoruz. İlk olarak daha önceki yazımızda kullandığımız ‘pozitivist metafizik’ kavramına kısa bir açıklama getireceğiz. Sonra Orkunoğlu’nun yazısında geniş yer tutan ‘özne nesne özdeşliği’ tartışmasını ele alacağız. Bu tartışmanın Orkunoğlu’nu neden materyalizm ile idealizmi sentezleme çabasına ittiğine değineceğiz. Yazının sonunda da materyalizmin bir savunusunu verip,…
Marx’ın Kapital’i, ekonomik niceliklerin bir tahlili ve dökümü değildir. Yeni bir bilimin, ekonomi politik alanında uygulanmasıdır. Bu yüzden Kapital’in kuramsal yapısına yeterli özeni göstermek zorunludur. Bu özen gösterildiğinde, Marx’ın, kuramsal düşüncenin tüm tarihi boyunca uğraştığı sorunlara bilimsel bir cevap ürettiği görülebilecektir. Örneğin, Kapital’de “değer biçiminin idealliği”nden bahsedilirken kullanılan ideal kavramı, Platon’dan, Kant’a ve oradan Hegel’e dek devam eden ‘idealin nesnelliği’…
8 Eylül de, Yener Orkunoğlu’nun Engels’in Diyalektik Anlayışında Sorunlar başlığıyla bir yazısı bu (sendika.org) sitede yayınlandı. Orkunoğlu yazısında, Engels’in eleştirilmesinin mümkün hatta gerekli olduğuna değiniyor. Devamında günümüzde gittikçe yaygınlaşan Engels eleştirilerinin genel bir çerçevesini sunuyor ve tartışmayı makaleleri ile sürdüreceğini söylüyor. Bu makalesinde ise, Engels’in felsefe alanındaki bir yanılgısı olarak “doğa ve toplum diyalektiği arasındaki farka dikkat çekmemesi” saptamasını yapıyor.…
28 Nisan 2013 tarihinde Nail Satlıgan’ı kaybetmiştik. Ömrünü sosyalist hareketin bir neferi olarak geçiren Satlıgan, ölümünün üzerinden geçen sekiz yıla rağmen, çalışmaları ile hala güncel ve önemli olmaya devam etmektedir. Onu anmanın en iyi yolu da bize bıraktığı tartışmaları sürdürmekten geçse gerektir. Birçok kapsamlı çalışması yanında bize sunduğu önemli bir katkıda, Kapital’i anlamak için, ülkemizde çok sık karşılaşmadığımız bir kuramsal…
Kapitalist değerin oluşumunda, öznel niteliklerinden sıyrılmış emeğin Adam Smith ile görülmeye başlandığı söylenebilir. Tek değer ölçüsü olarak emeğin görülmesi, standart bir değer ölçüsünün olamayacağı, emek üretkenliğindeki değişimlerinin değere etkisi gibi emek ile değerin ilişkisinin derinleştirildiği aşamaları da Ricardo’ya borçlu olduğumuz söylenebilir. Değerin içerdiği emeği ve bunun büyüklüğünü yani değişimin nicel eşitliği üzerinden oluşumunun teorisini Ricardo’da buluruz. Ancak iş bilir bir…
In 2018, David Harvey wrote an article on Marxist theory of value, entitled “Marx’s Refusal of theLabour Theory of Value” 1 which was followed by a critical essay, “David Harvey’s Misunderstanding ofMarx’s Law of Value” written by Michael Roberts. Then Harvey responded to criticisms in a secondshort piece, “The Misunderstandings of Michael Roberts.” 2 In this study, I also try…